Bünyesinde 20 binden fazla eser olan Erzurum Müze Müdürlüğü, depolarında bulunan ve hiç sergilenmeyen yapıtları her yıl farklı konseptlerde görücüye çıkarmak için çalışma başlattı. Müzedeki uzmanlar eşliğinde farklı seksiyonlardaki yapıtları sergilemeyi planlayan müdürlük, birinci olarak metal takı ve süs eşyalarıyla başladı.
DHA’nın haberine nazaran Arkeolog Doç. Dr. Gülşah Altunkaynak nezaretinde yapılan çalışmalarda; M.Ö. 1500 yılları ile Urartu, Helenistik, Roma ve Osmanlı devrine ilişkin 175 takı tespit edildi. Çoğunluğu bayanlar tarafından kullanılan metal takılar, Erzurum Onarım ve Konservasyon Bölge Laboratuvarı’nda uzman gruplar tarafından tek tek temizlendi. Eserler, Erzurum Müzesi’nde devirler halinde cam bölmelere yerleştirilerek standa açıldı.
‘ÖZELLİKLE URARTU’NUN ÇOK VARLIKLI TAKI KÜLTÜRÜ VAR’
Doç. Dr. Gülşah Altunkaynak, “Şubat ayından beri bu standın hazırlıklarını yürütüyoruz. Bahis olarak takıyı seçtik, gereç olarak metal yapıtları belirledik. En erken devirden Osmanlı’ya kadar bir kronolojik sıralama belirledik. Tespit ettiğimiz yapıtların Erzurum Onarım ve Konservasyon Bölge Laboratuvarı’nda temizlikleri, bakımları ve onarım süreçlerini tamamlayarak standımızı açtık. Müzemizde bulunan, daha evvel hiç sergilenmeyen yapıtları tespit ettik. M.Ö. 1500’lü yıllardan başladık. Bilhassa tomurcuk başlı dediğimiz süs iğneleri, akabinde mantar başlı, büyük boyutlu süs iğneleriyle kronolojik sürecimizi en erkenden aldık. Daha sonra bilhassa Urartu’nun çok güçlü takı kültürü, geleneği var. Urartu takılarıyla, kemerleriyle devam ettik. Roma ve Helenistik devrin takılarının akabinde Osmanlı devrine ilişkin bileklikleri gerdanlıkları, kemerleriyle 20’nci yüzyılda sürecimizi kronolojik olarak tamamladık” diye konuştu.
TAKILAR VASITASIYLA ESTETİK KÜLTÜR
Gülşah Altunkaynak, “Takılarda süs iğneleriyle başlayan o devir yapıtları tomurcuk başlılar, en erkenleri olmak üzere yeniden Urartu’nun hayvan başlı ya da haşhaş başlı olan ince işçilikli iğneleriyle sürecimizi devam ettirdik. Bilezikleri farklı bir konsept içinde değerlendirdik. Bileziklerimiz de tekrar tartı olarak Urartu periyoduna ilişkin örnekler. Bilhassa 7 ve 8’inci yüzyıla ilişkin olanlar çoğunlukta. Bunlardan bilhassa hayvan başlı olanlar, bronz ya da gümüş olanları, bugün halihazırda Erzurum’da kuyumcular çarşısında rahatlıkla altın örneklerini bulabileceğiniz takılar kümesini oluşturuyor. Burada işte o kültürel hafızayla binlerce yıl bu takı kültürünü, daha doğrusu estetik kültürü nasıl günümüze taşındığını da göstermiş oluyoruz. Burayı gezen ziyaretçiler, takıların hala kullanılır olduğunu görüyorlar. O görsel zevkin, estetik anlayışın nasıl geliştiğini ve nasıl günümüze gerçek evrilerek taşındığını göstermeye çalışıyoruz” dedi.
‘BURADAKİ PERSONELLİK, HAKİKATEN ÇOK MUAZZAM’
Sergide Osmanlı devrine ilişkin çok sayıda takı olduğunu da belirten Altunkaynak, “18, 19 ve 20’nci yüzyıl Osmanlı’da takı geleneğini arkeolojik zamanlardan alıp, geliştirdiğini görüyoruz. Yeniden birebir halde açık uçlu bileklikler, bilezikler, küpeler, yüzükler, omuzlara bağlanan gerdanlıklar, kolyeler ve çok süper kemerler. Buradaki personellik, sahiden çok muazzam. Doğal taşlar kullanılarak görselliğe ne kadar kıymet verildiğini gösteriyor. Takının insanoğlu ve büyük oranda bayanların hayatında binlerce yıldır nasıl bir süreçten geçtiğini, asla kıymetini kaybetmeden günümüze nasıl geldiğini yansıtmaya çalışıyoruz” diye konuştu.
Erzurum Müze Müdürü Hüsnü Genç de “Metal, pişmiş toprak, sikke üzere mevzularda uzmanlarımız nezaretinde hiç gün yüzüne çıkarılmamış yapıtlarımızı sergileyeceğiz. Birincisini bu yıl metal takı ve süs eşyalarımızla yaptığımız stant, her yıl değişik konseptlerde ziyaretçilerle buluşacak” dedi.
(DEMİRÖREN HABER AJANSI)