ANKARA (İGFA) – Enerji ve Alışılmış Kaynaklar Bakanlığı’nın ilgili kuruluşu olan TEMSAN tarafından geliştirilen HİDROTEM, 1MW’a kadar kurulu güce ulaşabiliyor. Zonguldak Belediyeler Birliği tarafından sipariş edilen HİDROTEM güç üretim evresine geçmiş olup, Trabzon Arsin Belediyesi tarafından sipariş edilen HİDROTEM ise yılın birinci çeyreğinde devreye alınacak. Böylelikle, bir kamu kuruluşu tarafından Ar-Ge faaliyetleri gerçekleştirilen HİDROTEM ticarileşerek yerli ve ulusal üretime katkı sağlayacak.
AR-GE PROJESİ
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, yenilenebilir enerji potansiyelini azami derecede kullanmak gayesiyle hidroelektrik, rüzgâr ve güneş gücü santrallerini desteklerken kamu imkânlarıyla da Ar-Ge projeleri yapıyor. Bu projelerden biri de TEMSAN mühendisleri tarafından yürütülüyor.
AKAN SUYU GÜCE DÖNÜŞTÜRÜYOR
TEMSAN Tasarım Merkezi; bilhassa belediyelerin vazife alanına giren içme suyu, su deposu, arıtma tesisi ve isale çizgilerinde akan suyu güce dönüştürmek amacıyla küçük ölçekli bir HES tasarlayarak üretti. Ülkemizde bu alanda 1000 MW’lık bir güç üretim potansiyeli gören takım, su kaynakları üzerinden süratli, ekonomik ve kolay güç üretebilen ve Tasarım Tescil Dokümanına sahip olan HİDROTEM’ i geliştirdi.
BABASULTAN’DA TEST EDİLDİ
HİDROTEM, Ar-Ge basamağında Bursa’nın Kestel ilçesine bağlı Babasultan köyünde test edildi. 6 kW’lık test eseri, köyün ortak alanlarının elektrik gereksinimini karşılamak için kullanıldı. Babasultan deneyiminden hareketle revize edilerek gelişimini sürdüren HİDROTEM, Trabzon Arsin Belediyesi ve Zonguldak Belediyeler Birliği’nin dikkatini çekti.
TRABZON VE ZONGULDAK’TA DEVREYE GİRECEK
Trabzon Arsin Belediyesi, Arsin İçme Suyu ve Arıtma Tesisi için 265 kW’ lık bir HİDROTEM sipariş etti. Zonguldak Belediyeler Birliği de 213 kW’lık HİDROTEM talebinde bulundu. Zonguldak Belediyeler Birliği tarafından sipariş edilen HİDROTEM güç üretim evresine geçmiş olup Trabzon Arsin Belediyesi tarafından sipariş edilen HİDROTEM ise yılın birinci çeyreğinde devreye alınacak.
UZAKTAN DENETİMLİ KÜÇÜK HES
HİDROTEM, taşınabilir ve kompakt yapısı sayesinde tek araçla ve kısa müddette nakledilebiliyor. Özgün tasarımı sayesinde inşaat gerektirmeyen sistem, hem alandan hem de vakitten tasarruf sağlıyor. Tak-çalıştır özelliğiyle kurulan ve çabucak elektrik üretebilen HİDROTEM, TEMSAN Tasarım Merkezinin geliştirdiği yazılım sayesinde taşınabilir aygıtlarla uzaktan denetim edilebiliyor. En düşük 0,5 kW kurulu güce kadar tasarlanan sistem, 1 MW’lık kurulu güce kadar ulaşabiliyor. Bu güç kıymeti yaklaşık 200 meskenin elektrik tüketiminin karşılanacağı manasına geliyor.
Türkiye’de HİDROTEM’in kullanılabileceği 1000 MW üzerinde bir potansiyel olduğunu söyleyen Elektrik Elektronik Mühendisi Batuhan Şenlen, “Bu da yaklaşık olarak ülkemizin ikinci en büyük barajı olan Keban Barajı’na yakın bir potansiyeldir.” dedi.
HİDROTEM YAPAY ZEKA İLE GELİŞTİRİLİYOR
HİDROTEM’in denetim sisteminde yapay zeka odaklı çalışmaların da yürütüldüğünü tabir eden Elektrik Elektronik Mühendisi Elif Erin ise, “Yapay zekanın her alanda tesirini arttırdığı bu periyotta, HİDROTEM eseri üzerinde biz de yapay zeka çalışmalarını sürdürmeye başladık. İş birliklerimiz sürüyor. Denetim sistemi üzerinde yapay zeka algoritmalarıyla su rezerv denetimi, eserin en verimli noktada çalışması üzere faaliyetleri gerçekleştireceğiz.” diye konuştu.
HİDROTEM TASARIM AŞAMASI
Türkiye Elektromekanik Sanayi A.Ş. (TEMSAN), hidroelektrik santral uygulamalarına getirdiği yenilikçi tahliller ile yarınlar için daha sürdürülebilir ve yaşanabilir bir dünyanın oluşabilmesini amaçlıyor. Francis, Pelton ve Banki tipi hidrolik türbinlerde tasarım ve üretim kabiliyetine sahip olan TEMSAN, bu eserlerin kullanıldığı tesisler için mühendislik hizmeti de veriyor. Bilhassa son yıllarda Karakaya HES ve Hirfanlı HES üzere santrallerin rehabilitasyonu kapsamında türbin tasarımı ve test faaliyetleri tamamlanarak üretim ve montaj etabına geçildi.